Heb jij weleens een nep-whisky gekocht? Zo kom je erachter...

Whisky is big business. Niet alleen in Schotland, maar ook in de rest van de wereld. In 2019 vertegenwoordigde de gouden vloeistof 75% van de Schotse export van eten en drinken, met een waarde van bijna 6 miljard euro voor de Schotse economie. Sommige iconische flessen worden op veilingen zelfs verkocht voor meer dan een miljoen euro! Maar stel je bent de gelukkige winnaar van zo’n fles whisky. Hoe weet je dan dat je wel écht het product koopt wat je denkt te kopen?

Lees ook: Vrouwen opgelet: mannen die bier drinken zijn vruchtbaarder

Enorm veel namaak-whisky’s

Studies hebben aangetoond dat ongeveer een derde van de zeldzame whisky's die op veilingen worden verkocht, vervalsingen kunnen zijn. Bij een veelbesproken incident in 2017 betaalde een verzamelaar een wereldrecord van 7.600 Britse pond voor een enkele dram (dus één drankje) van zeldzame whisky, maar ontdekte later dat hem een namaak was verkocht. Dergelijke namaakdranken kosten de Britse economie elk jaar meer dan 200 miljoen pond aan gederfde inkomsten en schaden de reputatie van verkopers. Kortom: het is best een probleem. 

Het lijkt er echter op dat whisky-verzamelaars dit soort problemen binnenkort niet meer hoeven mee te maken. Er is namelijk een nieuwe methode ontwikkeld die lasers gebruikt om de authenticiteit van whisky chemisch te onderzoeken - zonder ooit de fles te hoeven openen. 

Lees ook: Zo combineer je bier met vlees voor een hemelse smaakbeleving

Zo werkt het

Wanneer de laserstraal in een substantie zoals whisky wordt geschenen, verspreidt de vloeistof een deel van het licht in verschillende kleuren. De exacte mix van geproduceerde kleuren is uniek voor de chemische samenstelling van het monster en kan worden gebruikt als een soort vingerafdruk om de whisky te identificeren.

De techniek om deze vingerafdruk te meten, die de tester een gedetailleerd idee geeft van de interactie tussen het licht en de atomen en moleculen waaruit een monster bestaat, staat bekend als spectroscopie. Net als vingerafdrukidentificatie van criminelen, kan de identiteit van een whiskymonster worden getest door het spectroscopische signaal te vergelijken met een database met bekende monsters. Met andere woorden: de whisky moet wel eerst bekend zijn voor het een ‘match’ geeft. 

Lees ook: Wetenschap bevestigt: mannen met een bierbuik hebben betere seks

Onmogelijk te foolen

Whisky is een bijzonder complexe mix van chemicaliën die de inhoud van elk vat een unieke smaak, aroma en kleur geven. En terwijl criminelen steeds geavanceerder zijn geworden in het nabootsen van de smaak, geur en het uiterlijk van gewilde whisky’s, moet je om dit systeem voor de gek te houden een schijnwhisky maken die chemisch identiek is aan het echte werk - en da’s best lastig (al dan niet onmogelijk). 

Maar wat nou als je zelf een verzamelaar bent en je wilt deze techniek uitproberen? Dan zul je er helaas nog even op moeten wachten: een home-use versie is er nog niet… To be continued!