Het is Scotch Whisky Day - vier 500 jaar vakmanschap

Goede whisky, met zijn rijke aroma’s en verbluffende smaken, is de perfecte manier om een hectische week af te sluiten. En het mooiste is dat je er zelfs op je drukste dagen van kan genieten, want er is eigenlijk altijd wel een gelegenheid te vinden voor een smakelijk glas whisky. Vooral vandaag, overigens, want op 27 juli vieren we jaarlijks Scotch Whisky Day: de dag waarop we met zijn allen het glas heffen op een van de meest geliefde alcoholische dranken uit een van de meest geliefde regio's ter wereld. 

Op elke andere dag zou je misschien aarzelen om midden in je werkweek aan een glas whisky te nippen; maar vandaag is het dus niet zomaar een dinsdag. Vandaag vieren we deze heugelijke dag en alles wat whisky ons in de loop der jaren gebracht heeft - van gezelligheid onder vrienden tot een excuus om met familieleden of collega's feest te vieren tijdens happy hour. Vandaag nemen we je mee op reis door de wereld van whisky én vertellen we je waarom juist Schotse whisky tot de meest smaakvolle ter wereld wordt gezien. 

Lees ook: Dit is officieel de beste whisky van 2021!

Een kleine geschiedenis van whisky

Uit de vroegste verslagen over het distilleren van alcohol blijkt duidelijk dat de mens altijd gefascineerd is geweest door dit proces. De Babyloniërs waren waarschijnlijk de eersten die een rudimentaire vorm van distillatie gebruikten toen ze in het 2e millennium v.Chr. in Mesopotamië parfums en aromaten distilleerden. De vroegste vermeldingen van de distillatie van alcohol om te drinken dateren uit het 13e-eeuwse Italië, waar hardere alcoholen werden gedistilleerd uit wijn. Al snel verspreidde het gebruik van distillatie zich door middeleeuwse kloosters en werd het grotendeels gebruikt voor medicinale doeleinden, zoals de behandeling van pokken en andere ziekten.

Het distilleren van alcohol verspreidde zich naar het huidige Groot-Brittannië in de 15e eeuw en het eerste bewijs van whiskyproductie in Schotland komt uit een vermelding in Exchequer Rolls voor 1494. De koning gaf toen broeder John Cor, een monnik in de abdij van Lindores, ongeveer 60 mijl ten noordoosten van Edinburgh, opdracht ‘aquavitae’ of ‘levenswater’ te maken, genoeg voor 500 flessen. In de begindagen van de distillatie werd whisky voornamelijk in kloosters gemaakt. Toen Koning Hendrik VIII echter alle Engelse kloosters ontbond door zijn vete met Paus Clemens VII, werden de monniken aan hun lot overgelaten en begonnen ze thuis of op hun boerderijen whisky te maken. Het proces dat toen werd gebruikt verschilde nogal van wat vandaag de dag wordt gedaan; ze hadden veel eenvoudigere middelen en de whisky werd niet gerijpt. Juist omdat het rijpingsproces zoveel diepte en complexiteit toevoegt aan de drank, smaakt whisky vandaag de dag compleet anders dan het toen moet hebben gesmaakt. 

Lees ook: 10 interessante whisky-feitjes die elke liefhebber zou moeten kennen

Wat is ‘Scotch’? 

Whisky kennen we wel, maar wat is nou precies ‘Scotch’? Nou, dat gaan we je haarfijn uitleggen! Om als Scotch whisky te worden beschouwd, moet deze stijlvolle en onderscheidende drank allereerst in Schotland zijn gemaakt. Het moet gefermenteerd zijn uit gemoute gerst, minimaal drie jaar gerijpt in eikenhouten vaten en een alcohol- of alcoholgehalte van minder dan 94,8% hebben. Terwijl de meeste whisky wordt gemaakt met gerst, water en gist, kunnen ook andere granen worden toegevoegd. 

Er zijn vijf verschillende classificaties van Schotse whisky, waaronder single malt scotch, single grain scotch, blended malt scotch, blended grain scotch en blended scotch. Scotch wordt vaak geïdentificeerd door de regio waar het is geproduceerd en elke regio heeft zijn eigen kenmerken die de smaak beïnvloeden. Maar ondanks dat Scotch dus in Schotland wordt gemaakt, kun je anno 2021 gelukkig waar dan ook ter wereld genieten van deze heerlijke dranken. Je hoeft zelfs geen kilt te dragen!

Lees ook: Survivallen met je maten? Met deze 8 items voel je je een heuse Rambo

De verschillende whisky-regio’s in Schotland

Scotch whisky is het meest bekend om de vijf regio's waar het vandaan komt, Campbeltown, Highland, Islay. Lowland en Speyside. Elke locatie biedt een andere kijk op Schotse whisky met een aantal specifieke smaken die uniek zijn voor elke regio, zoals rook in Islay of citrustonen in de buurt van Campbeltown's kusten, waar vroeger veel fruit werd geteeld. 

Highlands - Een enorme regio die het grootste deel van het Schotse vasteland ten noorden van Glasgow en Edinburgh beslaat. Van kruidige smaken zoals Dalmore, Blair Athol, Aberfeldy, Glen Garioch en Oban, de fruitige smaken van Ben Nevis of delicate tonen in Pulteney Highland whisky's: je vindt hier genoeg exemplaren elk gehemelte te behagen.

Speyside - Deze regio, die zich uitstrekt over de rivier de Spey terwijl deze van ben naar baai stroomt, heeft de hoogste concentratie whiskystokerijen ter wereld. De Speyside regio is waar je gaat voor lichtere en sterk bloemige malts of robuuste, rijke malts met een hint van sherry. Onder andere de distilleerderijen van Glenlivet, Glenfiddich, the Macallan, Braeval en Glenfarclas zijn hier te vinden. 

Lowlands - Deze regio is de thuisbasis van enkele van de oudste distilleerderijen in Schotland, en het is de enige plaats met een brede toewijding aan de drievoudig gedistilleerde methode die vaker voorkomt in Ierland. Aan de zuidkant van Schotland, waar turf minder overvloedig aanwezig is, worden de whisky's gekenmerkt worden door typische zachte aroma's zoals gras, graan en bloemen. Onder andere het populaire Auchentoshan kent hier zijn thuisbasis. 

Islay - Het Schotse eiland Islay (uitgesproken als eye-luh) ligt ten westen van het vasteland en is qua oppervlakte de kleinste whiskyregio in Schotland. Hoewel het een relatief klein eiland is, is Islay momenteel de thuisbasis van 8 distilleerderijen, waarvan 3 wereldberoemd,  Ardbeg, Laphroaig en Lagavulin. De regio staat bekend om zijn heerlijke turfachtige single malts. 

Campbeltown - Ooit een bloeiende hotspot met maar liefst 34 distilleerderijen, kent Campbeltown er nu slechts drie. Typische Campbeltown-smaken omvatten pekel, rook, gedroogd fruit, vanille en toffee. De regio is relatief klein, maar de distilleerderijen zoals Springbank, Glen Scotia en Glengyle, produceren zeer verschillende whisky's. 

Lees ook: Must-follow whisky tips om het beste uit de drank te halen

Waarom Scotch Whisky Day vieren?

Mocht je deze vraag écht stellen, dan hebben we er eigenlijk maar één goed antwoord op: waarom níet?! Alle sterke dranken hebben een uitgesproken persoonlijkheid en whisky is niet anders. Scotch wordt geassocieerd met verfijning, elegantie en klasse. Het is van oudsher de absolute favoriet van royalty's, auteurs en politici. Vanwege de ongebruikelijke achtergrond heeft zelfs elke fles een erkende geschiedenis die de moeite waard is om je erin te verdiepen. 

Dat gezegd hebbende: naast het feit dat Scotch whisky’s behoren tot de meest bijzondere dranken ter wereld, is er ook nog eens een whisky te vinden voor iedere smaak en in ieder budget. Of je nu de voorkeur geeft aan traditionele rokerige smaken, zoete fruitige whisky met een vleugje honingmeloen, bloemige geuren die doen denken aan de weiden waar hij bij het krieken van de dag wordt geoogst van de gerstvelden - er is werkelijk voor elk gehemelte wat wils. Kortom: redenen genoeg om vandaag - het liefst samen met een aantal vrienden - het glas te heffen met een mooi glas whisky (uiteraard geschonken uit een luxe whisky karaf) om dit mooie vakmanschap te vieren!

Lees ook: Nemen vrouwen de whisky-wereld over?

Hoe Scotch Whisky Day vieren?

De waarom is duidelijk en ook het bijzondere van Schotse whisky’s ken je inmiddels. Maar hoe vier je nou écht in style Scotch Whisky Day? Nou, ook daar zetten we een aantal manieren voor op een rij:

Allereerst is het gezellig genieten van je favoriete whisky met een stel maten dé manier om Scotch Whisky Day te vieren. Vier deze bijzondere dag door een fles van je smaakvolle whisky te halen en die met vrienden te drinken. Of je de jouwe nu het liefst puur, on the rocks of met een scheutje water drinkt, neem een paar vrienden mee naar je mancave om deze feestdag te vieren en we weten zeker dat je een geweldige tijd zult beleven. 

Een andere manier om Scotch Whisky Day te vieren is door met wat vrienden een toffe whisky-proeverij te bezoeken. En daar hoef je écht niet voor naar Schotland - ook in Nederland zijn er een aantal bedrijven en locaties die je het genot van Schotse whisky laten bewonderen. Niet alleen geniet je tijdens een proeverij van de lekkerste scotch, je leert er ook nog eens ontzettend veel informatie over het vakmanschap van whisky maken. 

En last but not least: organiseer je eigen scotch-proeverij! Koop een paar flessen van je favoriete labels en onthoud dat variatie het kruid van het leven is. Zorg ervoor dat je dus genoeg verschillende smaken en aroma’s in huis haalt. Nodig wat whisky-liefhebbende vrienden uit en er staat je een geweldige avond (en een misschien wat minder geweldige ochtend) te wachten.